AB’de ATM Uygulamaları

1967 yılında, De La Rue Company’ nin İngiltere Enfield’da Barclays Bank adına, nakit dağıtıcısı olarak ilk ATM’yi kullanıma
sürmesinden sonra, bu alanda yapılan yatırımlar sürekli artarak devam etmiştir. İngiltere’nin bir diğer büyük bankası olan Lloyds
Bank’ın Brentwood şubesinde ilk online ATM’yi kurmasından sonra, ATM ağı her geçen gün genişlemiş ve 1988 yılında ülke
çapında 11.000 ATM sayısına ulaşılmıştır. Kart sahipleri 1987 yılında, banka şubesi ve diğer merkezi yerlerde kurulu bulunan
ATM’lerden toplam 23,5 milyar sterlin tutarında para çekmişlerdir ki, bu da İngilizlerin, ATM teknolojisini bankacılık işlemlerinde
benimsediklerinin önemli bir göstergesidir.34
Tablo 19’da, İngiltere’de 1985 ve 2003 yılları arasında ATM sayıları verilmiştir. Tablodan da görülebileceği gibi İngiltere’de ATM
sayısı istikrarlı bir şekilde artmış ve her geçen yıl ATM ağı daha dafazla genişlemiştir.

Bir diğer AB ülkesi İsveç’te ATM teknolojisinin bankacılık sisteminde kullanılmaya başlaması, İngiltere’ ye göre hayli geç
gerçekleşmiştir. İsveç bankacılık sektöründe ATM teknolojisi ilk kez 1984 yılında, Gotabanken tarafından başlatılmıştır.
Kuruluşundan altı yıl sonra 1990 yılında İsveç’te ATM sayısı 1.992 adede ulaşmıştır. Günümüzde İsveç’te Bankomat ve Minuten
adları altında iki ATM sistemi bulunmaktadır. 35 Ülkede ATM sayısının gelişimi ise, diğer AB üyesi ülkelere oranla daha yavaş
seyretmiştir. Bu doğrultuda 2000 yılında 2.617 olan ATM sayısı, 2003 yılında küçük bir atışla 2.676’ya çıkmıştır.36
Belçika’da ise ATM teknolojisi, Mistercash ve Bancontact adı altında iki farklı uygulama çerçevesinde yürütülmektedir. Bu iki
sisteme ait ATM sayısı, 1987 yılında 732 adet iken, 1990 yılında 846 adede çıkmıştır. Bu tarihten sonra hızlı bir gelişim gösteren
ATM sayısı, 2000 yılında 6.732, 2003 yılında ise 7.067 olarak gerçekleşmiştir.37
Tablo 20’de, AB’ye üye on beş ülkenin 1998-2003 yılları arasında ATM sayıları gösterilmiştir.

15 ülke arasında ATM ağı en geniş olan ülke 51.129 ATM ile Almanya iken, İspanya, Fransa,
İtalya ve İngiltere de, ATM ağının diğer ülkelere göre daha geniş olduğu diğer ülkelerdir. Tüm ülkeler içerisinde en az ATM’ ye
sahip ülke ise Lüksemburg olarak göze çarpmaktadır. ATM sayılarının yıllık artış oranlarına baktığımızda ise, Finlandiya’da her
yıl yaşanan küçülme dikkat çekmektedir. Finlandiya dışında İrlanda’nın 1999, İtalya’nın 2003 ve İsveç’in 2001 yıllarında yaşadığı
küçülmeler dışında, tüm ülkeler, her yıl ATM ağlarını genişletmiştir. Bu genişleme içinde özellikle Yunanistan’ın 1999 yılında
gerçekleştirdiği % 40 oranındaki artış, AB ülkeleri içinde bir yıl içinde yaşanan en yüksek oranlı artış olarak kaydedilmiştir.

, AB’ye üye on beş ülke arasında 2002 yılı itibariyle, bir milyon kişiye en fazla ATM’nin düştüğü
ülke 1.230 adet ATM ile İspanya’dır. İspanya’dan sonra en yüksek oran, bir milyon kişiye 1.074 ATM’nin düştüğü Portekiz’dir.
İspanya ve Portekiz’i, 863 ATM ile Avusturya ve 840 ATM ile Lüksemburg’dur. Bir milyon kişiye düşen ATM sayısının en az olduğu, dolayısıyla nüfusuna göre ATM ağının en az gelişmiş olduğu ülke ise 297 adet ATM ile İsveç’tir.
İrlanda’da 361 ATM ile bu alanda geri kalmış bir diğer ülkedir. Bireylerin ATM’leri kullanarak yaptıkları işlem sayısı açısından
ülkeleri değerlendirdiğimizde ise, bankacılık işlemlerinin ATM ile en fazla yapıldığı ülke, bir yıl içinde bir kişinin 46 işlem yaptığı
Finlandiya’dır. Finlandiya’yı 38’er işlemle Portekiz, İngiltere ve İrlanda ve 36 işlem ile İsveç izlemektedir. Bir milyon kişiye düşen
ATM sayısının en az olduğu ülke olan İsveç’te, halkın birçok ülkeye göre bu makinaları daha fazla kullanması dikkat çekici bir
diğer noktadır. Bireylerin ATM ile en az işlem yaptığı ülke ise, bir kişinin bir yıl boyunca sadece 11 işlem yaptığı İtalya’dır.
İtalya’yı, yalnızca 13 işlemin yapıldığı Lüksemburg ve Avusturya ile 18 işlemin yapıldığı Yunanistan izlemektedir ki, bu da bu
ülkelerde ATM teknolojisinin bankacılık sektöründe diğer ülkelere nazaran daha az benimsendiğini ortaya koymaktadır.