AB’de EFTPOS Uygulamaları

AB’ye üye ülkelerde, ilk kuruluş yıllarında sadece büyük mağazalarda ve benzin istasyonlarında gerçek kişiler tarafından
kullanılan bir elektronik ödeme aracı olan EFTPOS sistemi, günümüzde gerek alışveriş hacminin aşırı büyümesi, gerekse
ödeme aşamasında sağladığı kolaylıklar nedeniyle, orta ve küçük boylu bir çok firmanın da tercih ettiği bir teknoloji olmuştur.
AB üyesi ülkeler arasında EFTPOS sisteminin bankacılık sisteminde kullanılmaya başladığı ilk ülke İngiltere’dir. Sistemin ülkede
ilk uygulaması, 1974 yılında, yeni teknolojileri bankacılık sektörüne kazandırmasıyla ünlü Barclays Bank tarafından “PDQ” adı
altında başlatılmıştır. Barclays’ in bu uygulamadan başarılı sonuçlar alması diğer bankaları da bu alanda faaliyette bulunmaya
teşvik etmiştir. Bu doğrultuda Clydesdale Bank, “Counterplus” adı altında, müşterilerin ödeme noktasında banka kartlarını
kullanmasına imkan tanıyan EFTPOS uygulamasını yürürlüğe koymuştur. Daha sonra Midland Bank’ ın “Midland Speedline” ve National Westminster Bank’ın “Natwest Streamline” uygulamalarını başlatmasıyla, EFTPOS uygulaması İngiliz bankacılık
sektöründe önemli bir yer edinmiştir. 38
İngiltere’de EFTPOS sistemi, Bankalararasındaki yoğun rekabet sonucu 80’lerin sonu ve 90’ların başında büyük bir atılım
gerçekleştirmiştir. 1988 yılında ülkede kurulu POS terminal sayısı 5.993 iken, 1989 yılında bu sayı % 602 oranında artarak
42.096’ya, 1990 yılında ise % 129 oranında artarak 96.675’e çıkmıştır. 96.675 adet POS terminalinin 31.000 adedi Midland
Bank, 30.516 adedi ise National Westminster Bank’a ait terminaller olup, bu iki banka toplam POS terminallerinin yaklaşık üçte
ikilik kısmının sahibi olarak önemli bir başarı sağlamışlardır. 39
ingiltere’ye göre sistemin uygulamaya daha geç başladığı Fransa’da ise, EFTPOS teknolojisinin gelişimi daha hızlı olmuştur.
İngiltere’de bankaların kendi aralarında anlaşamamaları nedeniyle, ulusal bir EFTPOS sisteminin kurulması gecikmiştir.
Fransa’da ise bankaların bir milyar Fransız Frank’ı harcayarak, 1985 yılında ulusal EFTPOS sisteminin kurulmasını
sağlamasının ardından, 1987’de 70.000’e yükselen POS terminali sayısı, üç yıl sonra 1990 yılında 180.000 rakamına ulaşmıştır.
Böylece 1987 yılında 781 kişiye bir POS terminalinin düştüğü ülkede, bu rakam 1990 yılında 314 kişiye çekilmiştir. 40
EFTPOS uygulaması denemelerinin 1985 yılında başladığı Almanya’da ise sistemin gelişimi İngiltere ve Fransa’ya göre daha
yavaş gerçekleşmiştir. Bu doğrultuda, 1987 yılında kullanılan POS terminali sayısı, 6.663 adetle, aynı yıl İngiltere’de kullanılan
terminal sayısından fazla olmasına rağmen, gelişmenin yavaş seyretmesi nedeniyle, 1990 yılında 23.152’ye yükselen terminal
sayısı İngiltere’nin aynı yıl için yaklaşık dörtte biri oranında kalmıştır. Fransa’da 1990 yılında 314 kişiye bir POS terminali
düşerken, aynı yıl Almanya’da 3.442 kişiye bir POS terminali düşmesi, Almanya’nın bu uygulamayı geliştirmede daha yavaş
kaldığını ortaya koymaktadır.