AB’de Elektronik Para Uygulamaları

Elektronik para kurumlarının kurulmasına, faaliyete geçmesine ve koruyucu denetimine ilişkin 18 Eylül 2000 tarihli (2000/46/EC)
Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifi, elektronik parayı, toplanan fonlar karşılığında çıkarılan tutarı parasal değerinden az olmayan ve piyasaya sunan dışındaki teşebbüsler tarafından ödeme şekli olarak kabul edilen, elektronik aletlerde saklanan
parasal değerler olarak tanımlamaktadır. Direktif, elektronik para ile ilgili faaliyetlerde bulunmak isteyen kuruluşlar için üç şart
öne koşmaktadır: 52
- Geri ödeme yeterliliği: Piyasaya e-para arz eden ile hamil arasındaki sözleşme, hamil tarafından kullanılmayan e-para
miktarının geri alınmasına ilişkin koşulları açıklıkla belirtmektedir. - Başlangıç sermayesi ve düzenli öz kaynak gereklilikleri: Elektronik para kurumları asgari bir milyon Euro başlangıç
sermayesine sahip olmalıdır. Öte yandan sürekli olarak, dolaşımdaki elektronik parayla ilgili fiili mali sorumluluğunun % 2
üzerinde öz kaynak bulundurmalıdır. - Yatırımların limitleri: Elektronik para kurumlarının yatırımları, öz kaynaklarının yirmi katını aşamaz ve AB ülkeleri, bu
kurumların yatırımları dolayısıyla yakalanabilecekleri piyasa riskleri üzerine uygun sınırlamalar koymalıdır.
Direktifin öne sürdüğü şartları yerine getiren kurumların faaliyetleri sonucu AB’de bazı ülkelerde e-para uygulamaları başlatılmış ve bireylerin kullanımına sunulmuştur. Ancak birçok ülke, özellikle de AB’ye yeni üye olan on ülkede gerek kart temelli, gerekse
internet ve yazılım temelli herhangi bir elektronik para uygulaması raporlara ve istatistiklere yansımamış durumdadır. E-para
uygulamasında bulunmak isteyen banka veya finansal kuruluşların çok sağlam bir teknolojik altyapı kurmaları gerekmektedir ki,
bankacılık sektörünün bu derece gelişmemiş olduğu ülkeler bu nedenle elektronik para uygulamalarını tam olarak
başlatamamışlardır

AB’de e-para fonksiyonlu kartların en yaygın kullanıldığı ülke, 2002 yılı itibariyle 62.817.000
adet kartla Almanya’dır. Almanya e-para
fonksiyonlu kart konusunda, kendisinden sonra AB sınırları içinde en fazla kartın kullanıldığı ülke olan Hollanda’nın dahi yaklaşık
dört katı daha fazla karta sahiptir ki, bu da AB’de e-para uygulamaları açısından en gelişmiş ülkenin Almanya olduğunu açıkça
göstermektedir. Almanya ve Hollanda dışında 8.831.000 kartla İspanya, 8.271.000 kartla Belçika ve 6.890.000 kartla Avusturya
da diğer ülkelere oranla e-para fonksiyonlu kartların kullanımının bireyler tarafından daha fazla benimsenmiş olduğu diğer
ülkeler olarak göze çarpmaktadır. E-para fonksiyonlu kartların en az olduğu ülke ise, 2002 yılı itibariyle 310.000 kartla İtalya’dır.
Ancak 2003 yılında yaşadığı büyük düşüş sonucu, kart sayısı 490.000’den 293.000’e düşen İsveç de bu konuda geri kalmış
ülkelerden bir diğeridir.

e-para kullanılarak, 2002 yılında 120 milyon adet işlemin yapıldığı Belçika, AB’de bu alanda ilk
sıradadır. Elektronik para fonksiyonlu kartların en çok bulunduğu ülke olan Almanya ise, e-para kullanılarak yapılan işlem
sayısının 35 milyonda kalmasıyla Belçika’nın hayli gerisinde kalmıştır. E-para içerikli işlem sayısının 2002 yılında en az olduğu
ülke ise, 80.000 işlemle Portekiz olmuştur. İsveç ve Finlandiya’da, 700.000 ve 800.000 adet işlemle bu alanda geri kalmış diğer
ülkelerdir. İşlem hacmi açısından ise Belçika ve Hollanda en önde gelen ilk iki ülke olurken, İspanya ve Finlandiya en az işlem
hacminin gerçekleştiği ülkeler olmuşlardır