AB’de İnternet Bankacılığı Sistemleri

AB ülkelerinde bankacılık uygulamaları ve istatistiklerini takip eden kuruluşların, 2005 yılında yayınladığı son raporlarında dahi
internet bankacılığına ait işlemler ve bu işlemlerin değerleri hakkında tam olarak veri ve istatistik gösterilememesi, bu
teknolojinin bankacılık sektörlerinde tam olarak yerleşemediğini ve var olan uygulamalarla ilgili sonuçların da tam olarak, etkin
bir şekilde takip edilemediğini göstermektedir.
AB’ye üye ülkelerde,internet bankacılığının diğer ülkelere oranla daha iyi yerleştiği ve takip sistemlerinin daha etkin kurulabildiği
ülkeler olarak; Almanya, İtalya ve İngiltere ön plana çıkmaktadır. Bu ülkeleri incelediğimizde 2003 yılı sonu itibariyle,
Almanya’nın, İtalya ve İngiltere’ye oranla internet bankacılığı alanında daha gelişmiş olduğunu görürüz. Aynı yıl için, Almanya’da
internet üzerinde kullanılmakta olan toplam 30.757.000 adet kişisel banka hesabı bulunmaktadır. 2003 yılı sonunda İtalya’da ise
internet ortamındaki banka hesabı sayısı 3.968.000 adettir. İngiltere’de ise 16.696.000 adet internet üzerinden banka hesabı
bulunmaktadır. Bu sayıları aynı yıl için ülkelerin nüfuslarına oranladığımızda, Almanya’da % 37, İtalya’da %6,8, İngiltere’de ise
% 28 oranlarına ulaşırız ki, bu da Alman bankacılık sektöründe internet bankacılığı uygulamasının, İtalya ve İngiltere’ye göre
daha gelişmiş olduğunu ortaya koymaktadır.45
AB üyesi çeşitli ülkelerde internet bankacılığı uygulamaları ve bu uygulamalar kullanılarak günlük olarak
yapılan işlem değerleri gösterilmektedir.

sayılan internet bankacılığı uygulamaları içinde en geniş kullanıcı kitlesine ulaşan uygulama olarak,
3.290.000 kullanıcısı olan, Danimarka’daki “Dankort” uygulamasını görülür. Buna göre kullanıcılar, bilgisayarlarına Dankort
ödeme sistemini kurduktan sonra, uygulamaya katılan 150 kuruluşun web sitesinde yaptıkları alışverişler sonrası sitedeki
Dankort linkine tıkladıktan sonra kişisel bilgilerini girerek satın alma işlemini gerçekleştirmektedirler. Uygulamaya katılmak
isteyen kullanıcılar, bilgisayarlarına Dankort ödeme sistemini kurmak zorundadırlar. Bu sistem aracılığıyla yapılan günlük işlem
sayısı 18.650 iken, bu işlemlerin toplam parasal karşılığı ise 1.538.950 dolardır.
Uygulamalar içinde, günlük işlem sayısı ve hacminin en yüksek olduğu internet bankacılığı uygulaması ise, Estonya’da
uygulanan “Internet Bank” uygulamasıdır. 7 kuruluşun katıldığı bu uygulama 2003 yılı itibariyle 800.000 kullanıcıya ulaşmış olup,
bu kullanıcılar sistemi kullanarak 38 milyon dolara karşılık gelen günlük 63.000 adet işlem yapmıştırlar. Kullanıcıların bu
işlemleri yaparken izledikleri prosedür ise şu şekildedir: Tüketiciler satıcıların web sitelerinde sundukları mallardan herhangi
birini almak istediklerinde “satın al” ibaresine ve daha sonra çıkan sayfadan hesabının bulunduğu banka linkine tıkladıktan
sonra, ekranında görünen satın almak istediği malla ilgili fatura bilgilerini doldurmaktadırlar. Daha sonra müşteriler, bankadan
daha önce edindikleri kişisel internet hesabı ile ilgili bilgilerini girerek ve “elektronik imza”larını kullanarak alışveriş işlemini
tamamlamaktadırlar. Bundan sonra, banka, malın bedelini tüketicilerin internet hesabına yansıtır ve satıcıya da malın bedelini
yine elektronik ortamda ödemektedirler. 46
Almanya’da internet bankacılığı uygulamalarına baktığımızda ise, yaygın kullanılan sistemler olarak “FIRSTGATE click&buy” ve “Click&Pay net900” uygulamaları ön plana çıkmaktadır. Bu iki uygulama da temel olarak fatura ve benzeri periyodik ödemelere
yönelik olup, kredi kartı ve banka kartlarının internet ortamında kullanılması sonucu alışveriş yapılabilmesine de uygun
durumdadırlar. Her iki sistemde SSL şifreleme standartları kullanılarak olası sahtekarlık ve dolandırıcılıklara karşı koruma
altındadırlar. Bunlar dışında Alman bankacılık sektöründe varolan bir diğer internet bankacılığı uygulaması ise “Paysafecard”
uygulamasıdır. Ön ödemeli bir sistem olan Paysafecard, Commerzbank tarafından sunulmakta olup, kullanıcıların sanal
ortamdaki kartlarına 25 veya 100 Euro’nun katları olacak şekilde yükleme yapılması ve yüklenen bu değerin online alışverişlerde
kullanılmasıyla yürütülmektedir. Postbank tarafından sunulan ve 15, 30 veya 50 Euro’luk önceden yüklenmiş kartları
kullanıcıların online alışverişlerde kullanmasıyla işleyen “Micromoney” uygulaması da bir diğer ön ödemeli internet bankacılığı
uygulamasıdır.47
nternet bankacılığı uygulamalarının en başarılı şekilde yürütüldüğü ülkelerden biri olan İsveç’te ise 2002 yılı itibariyle 9
milyondan daha az olan nüfusun yaklaşık 4 milyonluk kısmı, internet üzerinden elektronik bankacılık uygulamalarına katılıyor
durumdadır. İsveç’te internet kullanıcılarının, internet üzerinden en yoğun kullandıkları bankacılık işlemi, kredi transferleridir.
Nitekim 2002 yılında ülkede gerçekleşen tüm kredi transferlerinin % 30’u internet aracılığıyla yapılmıştır. Bu işlemlerin toplam
parasal değeri ise, tüm kredi transferlerinin toplam parasal karşılığının % 16’sına denk gelmektedir. Ayrıca 1999 yılından sonra
İsveç’te faaliyette bulunan bankaların tümü, internet siteleri üzerinden her türlü faturanın ödenmesine imkan tanıyan yasal ve
teknik standartları yerine getirmiş durumdadırlar