Elektronik Bankacılık Uygulamalarında Güvenlik ve Risk Unsurları

Elektronik Bankacılıkta Riskler
Finans sektörünün en önemli kurumlarından olan bankaların, yönettikleri ekonomik değerlerin büyüklüğü ve tüm işletme ve müşterileri yakından ilgilendirmesi açısından, gerek klasik bankacılık, gerekse elektronik bankacılık uygulamalarında riskler her zaman mevcut olmuştur. Özellikle açık bir sistem olan internetin bankacılık hizmetlerinde kullanılmaya başlamasından sonra bu
yeni dağıtım kanalının yapısından kaynaklanan yeni riskler de ortaya çıkmıştır. Bu yeni risklerin yönetilmesi için de, bankaların
kendi operasyonel yapılarına ve kültürlerine uygun risk yönetimleri geliştirmeleri gerekmektedir. Gerek operasyonel
gerekliliklerinden, gerekse finansal enstrümanların fazlalaşması, sermaye yeterlilik şartlarının yasa koyucular tarafından
arttırılması ve risk toleransını fazla arttırmadan müşterilere hızlı servis sunma zorunlulukları nedeniyle; risk yönetimi, bankaların
üzerinde önemle durmaları gereken bir konu olmuştur.
Elektronik bankacılık uygulamaları sunan bankaların, bu faaliyetleri nedeniyle karşı karşıya kaldıkları temel riskler; operasyonel
riskler, itibar riski ve yasal riskler olmak üzere üç çeşittir:91
Operasyonel risk: operasyonel riskler sistemsel entegrasyonun uyumlu bir şekilde kurulamadığı ve sistem mimarisinin güvenli
bir şekilde oluşturulamadığı durumlarda ortaya çıkabilmektedir. Operasyonel risk, müşteri suistimalinden ya da yetersiz
tasarımlanmış ve gerçekleştirilmiş elektronik bankacılık sistemlerinden kaynaklanabilmektedir.
İtibar riski: Bankaların müşterileriyle birebir yaşadığı sorunlar neticesinde veya banka ürün ve işlemlerine bir üçüncü şahsın
müdahalesi sonucu ortaya çıkabilecek olan itibar riski, banka hakkında olumsuz bir kamuoyu oluşturacak ve bankanın imajını
zedeleyebilecektir. İtibar riski tüm banka operasyonları hakkında kalıcı bir menfi imaj yaratan olaylar olabilir ve bunlar bankanın
müşteri ilişkileri kurma ve koruma yeteneğini önemli ölçüde zayıflatabilir. İtibar riski bankanın eylemleri ve kendi operasyonunun
devamlılığı için kritik olan fonksiyonlarını icra edebilmesi hakkında kamuoyunun güvenini kaybettirirse, bankayı önemli oranda
sarsabilecektir. Bu risk ayrıca, bankacılık hizmetleri ile ilgili sorunlar yaşayan, ancak ürün kullanımı ve problemleri çözme
prosedürleri hakkında yeterli bilgi verilmeyen müşterilerin bulunduğu durumlarda da ortaya çıkabilmektedir.
Yasal risk: Yasal risk; kanun, kural, yönetmelik ve öngörülen uygulamaların ihlali veya bunlara uymamaktan veya bir işlemin
taraflarının yasal hakları ve yükümlülükleri tam olarak belirlenmediğinde ortaya çıkabilmektedir. Özellikle birçok elektronik
bankacılık uygulamasının yeni ürünler olduğunu göz önüne alırsak, bu tür işlemlerin taraflarının hakları ve yükümlülükleri bazı
durumlarda belirsiz olabilmektedir. Ayrıca yasal risk, elektronik ortam vasıtasıyla oluşturulan bazı anlaşmaların geçerliliği ile ilgili
belirsizliklerden de kaynaklanabilmektedir.