Elektronik Para; Tanımı ve Temel Özellikleri

Elektronik para, yatırılmış değer veya satış noktası terminalleri vasıtasıyla, iki cihaz arasında doğrudan transferleri veya
internet gibi açık bilgisayar ağları üzerinden ödemeleri yapmak için önceden ödenmiş veya yüklenmiş ödeme
mekanizmalarıdır. Yatırılmış değer ürünleri; “donanım” veya “kart tabanlı” mekanizmalar (aynı zaman da ‘elektronik çanta’
da denir) ve “yazılım” veya “ağ tabanlı” mekanizmalardır (dijital nakit). Yatırılmış değer kartları “tek amaçlı” veya “çok
amaçlı” olabilir. Tek amaçlı kartlar (örneğin telefon kartı) yalnız bir tür mal veya hizmetin satın alınmasında veya belirli bir
satıcıdan ürün alınmasında kullanılabilen kartlardır. Çok amaçlı kartlar ise, çok sayıda satıcıdan bir çok mal ve hizmeti
satın almak için kullanılabilen kartlardır.85
Elektronik parayı bankalar arası ödeme sistemleri içerisine dahil olan ve elektronik olarak işlem gören ödemeleri veya
bankalar arası bilgi ağlarında transfer edilen fonları ifade eden bir unsur olarak da tanımlayabiliriz. Ancak özellikle
bilgisayar sistemlerinin performansındaki artış ve söz konusu sistemlerde eş anlı olarak yaşanan maliyet düşüşü,
günümüzde son kullanıcı olarak adlandırılan hane halkının da fon transferini elektronik olarak gerçekleştirebilmesine imkan
tanımış, dolayısıyla elektronik paranın kullanım alanı da bu gelişmeye paralel olarak önemli bir genişleme göstermiştir.
Elektronik para önceden ödenmiş veya yüklenmiş bir değeri ifade eden bir ürün olup, tüketicilere bir çip kart ya da bir akıllı
kartı veya internet gibi bilgisayar ağlarını kullanarak alışveriş yapabilme imkanı tanımaktadır.
Çip kart veya akıllı kart gibi kart temelli ürünlerde, daha önceden yüklenmiş olan değer, kartın içindeki mikroçipte
saklanmaktadır. Diğer taraftan internet gibi bilgisayar ağı temelli ürünlerde, kişisel bir bilgisayara kurulan özel bir yazılım
sayesinde, elektronik para, sahibinin online hesabına yüklenir. Bu yükleme işlemi ATM’den para çekilmesine benzer bir
şekilde, tüketicinin banka veya mali kuruluşun hesabından online ortamda kendi hesabına para yükleyip alışveriş anında
satış değerini, önceden yüklemiş olduğu kendi parasından satıcının hesabına aktarması şeklinde uygulanmaktadır.