AB’ de Elektronik Ödeme Sistemlerinin Gelişimi

AB’de elektronik ödeme sistemleri ve araçları her ne kadar üye ülkeler arasında çok farklı oranlarda kullanılmakta olsa da,
günden güne bireylerin ve firmaların ilgisinin artmasıyla, bankalar da bu alandaki yatırımlarını artırmakta ve teknolojik
gelişmeleri yakından takip etmektedirler. Günümüzde kredi kartı, elektronik fon transfer sistemleri, otomatik vezne makinaları ve ev ve ofis bankacılığı, üye ülkelerde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak elektronik para ve internet bankacılığı gibi yeni
nesil teknolojik ödeme araçları ülkelerin ödeme sistemleri içerisinde tam olarak yerleşmemiştir. Örneğin 15 ülkede 2000 yılında
nakit kullanmadan yapılan ödemelerin sadece % 4’ünün elektronik para kullanılarak yapılması, ülkelerin bu alanda yeterince
gelişemediğini ortaya koymaktadır.12
Ödeme noktalarında, özellikle 90’ lı yıllardan sonra elektronik ödeme araçları, nakit veya çek gibi geleneksel ödeme araçlarına
göre daha fazla tercih edilmeye başlamıştır. Örneğin 1990 yılında İngiltere’de nakit dışı elektronik ödemeler tüm ödeme
sistemlerinin % 48’ini oluşturmaktayken, 2000 yılına gelindiğinde İngiltere’de tüm ödemelerin % 78’i elektronik ödeme araçları
kullanılarak yapılmıştır. AB üyesi 15 ülkeyi göz önüne aldığımızda, 15 ülke arasında İngiltere’den daha fazla çek kullanan ülke
olarak sadece Fransa’nın olması da, diğer ülkelerde elektronik ödeme araçları kullanımına yönelik ilgiyi ortaya koymaktadır.
Günümüzde artık İsveç, Finlandiya, Avusturya, Hollanda, Lüksemburg, Almanya ve Belçika gibi ülkelerde çek kullanımı yok
denecek kadar düşük seviyelerdedir ki, bu da, AB üyesi bu ülkelerde bir ödeme aracı olarak çek kullanımının sona ermekte
olduğuna yönelik bir göstergedir. 13
2001 yılında elektronik ödeme araçları kullanılarak kişi başına Hollanda’da 193, Finlandiya’da 183, Almanya’da 166,
Danimarka’da ise 152 adet işlem yapılmıştır. Bu işlemlerin büyük çoğunluğu hesaptan hesaba elektronik fon transferi veya kredi
kartı ve diğer plastik kartların ödeme aracı olarak kullanılmasıyla yapılmıştır. Aynı yıl içinde nakit kullanmaksızın, elektronik
ödeme araçları yardımı ile yapılan her 100 ödeme işleminden, Hollanda’da 1’inin, Finlandiya’da 0.1’inin, Almanya’da 0.2’sinin ve Danimarka’da 0.9’unun kart tabanlı elektronik para kullanılarak yapılması, yeni nesil elektronik ödeme teknolojilerinin tam olarak
benimsenmemiş olduğunu göstermektedir.14
AB’ye 2004 yılında üye olan on ülke içinse, 2003 yılı itibariyle baktığımızda Çek Cumhuriyeti dışında hiçbir ülkede herhangi bir
elektronik para uygulamasına rastlanamamıştır. On ülke içerisinde sadece Çek Cumhuriyeti’nde FUNCHİP adı altında, kart
temelli bir elektronik para uygulama alanı bulmuştur.