Ethereum

Bitcoin platformunun sağladığı altyapının belirli bir iş modelinin gerçekleştirilmesi (eşler arası kripto para transferi) için tasarlanmış
olması, sahip olduğu yeteneklerin farklı alanlar için kullanılmasını sınırlandırmaktadır. Bu kısıtların ötesine geçebilmek için kod
bazında özelleştirilmiş Blockchain yaklaşımları, Bitcoin platformu üzerinde çalışan yeni özel protokollerin hazırlanması gibi
yöntemler takip edilmiş ama tüm bu alternatiflerin sadece kendi özel amaçlarına çözüm getirdikleri ve her yeni alternatif için
yüksek bir maliyetin karşılanması gerektiği gözlemlenmiştir. “Bitcoin gerçek dünyanın ihtiyaçlarına tam olarak cevap vermekten
uzak” diyen Vitalik Buterin, bu ihtiyaçları tanımlayarak daha 19 yaşındayken Ethereum platformunu tasarlamış ve bir alternatif
olarak sunmuştur. Ethereum, uygulama geliştiricilerin hazır senaryoların ötesinde merkezi olmayan uygulamaları geliştirmesine ve devreye sokmasına olanak tanıyan yenilikçi bir Blockchain platformudur. Ethereum’un yaratıcıları, Bitcoin’i “1. Nesil Blockchain”,
Ethereum’u ise “2. Nesil Blockchain” olarak tanımlamaktadırlar. Ethereum platformunda, Bitcoin platformundaki “harcanmamış
işlem çıktısı” (unspent transaction output – UTXO) yaklaşımından farklı olarak, “hesap” (account) yaklaşımı kullanılmaktadır. Bu
sayede hesap yönetiminde alan verimliliği, işlem akışlarında bakiye sorgulama ve hesaplar arasında transfer işlemi
gerçekleştirmede avantaj sağlanmaktadır. Ethereum ağ yapısında her makine Ethereum Virtual Machine (EVM) adı verilen bir
sanal makine çalıştırır. Bu sanal makine, Ethereum tarafından sağlanan özel üst seviye programlama dilleri (Solidity, Viper,
Serpent gibi) ile yazılmış herhangi bir uygulamanın Ethereum yapısı üzerinde çalışmasına izin vermektedir. Ethereum tarafından
sağlanan dil yapıları “Turing-complete” olarak adlandırılan bir özelliğe sahip olduklarından, teorik olarak gözlemlediğimiz her şey
Ethereum içerisinde bir program olarak hazırlanabilmektedir (bu programlara ise temel olarak daha önce izah ettiğimiz “Akıllı
Sözleşmeler” adı verilir). Bu programlama yaklaşımı, çeşitli uygulamaların yazılmasına olanak sağlıyor olsa da şu andaki yapısı
ile özellikle eşler arasında doğrudan etkileşimi (p2p pazar yerleri gibi) otomatikleştirmeyi veya bir ağ üzerinden koordine edilen
grup tabanlı aksiyonları (karmaşık finansal sözleşmeler gibi) kolaylaştırmayı hedefleyen uygulamalar için uygundur. Ethereum
platformu, Ether (ETH) adı altında kendine ait bir kripto-para birimine sahiptir. Ether, Ethereum platformu kapsamındaki işlemlerin/
uygulamaların çalıştırılmasında kullanılmaktadır, bu kullanım şekli genellikle bir motorun çalışması için benzin gerekmesi
metaforu ile ilişkilendirilir. Bu yaklaşım, ayrıca Ethereum platformunun üzerinde platformun çalışmasına negatif etki yapabilecek
hatalı veya kötü niyetli kullanımların etkilerini sınırlamak amaçlı olarak tasarlanmıştır. Ethereum platformu ilk ortaya çıkışından bu
yana sürekli olarak bir gelişim süreci içerisinde olmuş, sürüm planlarını (Frontier, Homestead, Metropolis, Serenity) oluşturup
paylaşmıştır. İleride Serenity sürümünün devreye girmesi ile birlikte, mutabakat yapısında Proof of Work’den Proof of Stake’e
doğru bir geçiş olacaktır. Microsoft, Intel, J.P. Morgan gibi kurumlar tarafından kurulan “Enterprise Ethereum Alliance” ile birlikte
Ethereum, kurumsal dünya içerisinde özel (private) Blockchain yapılarının oluşturulması adına önemli bir potansiyel sunmaktadır.
J.P. Morgan bu kapsamda “Kurumsal Odaklı Ethereum” olarak nitelendirdiği Quorum ve geliştirme ortamı olan Cakeshop
projelerini açık kaynak kodlu olarak yayınlamıştır. Ethereum ayrıca, Microsoft’un bulut çözümü olan Azure üzerinde Blockchain as a Service (BaaS) yaklaşımı ile bir servis olarak da sunulmaktadır. İkinci baskıyı hazırladığımız günlerde Amazon Web Servisleri
(AWS) üzerinde de bir şablon17 olarak sunulmuştur. Ethereum üzerinde geliştirilen ve geliştirilmeye devam eden oldukça fazla
proje bulunmaktadır. Her geçen gün büyümekte olan Ethereum Enterprise Alliance ile birlikte özellikle iş dünyasındaki
uygulamaların çeşitlenmesi ve artması beklenmektedir.