Kredi Kartlarının Sınıflandırılması

Kredi kartlarını; sisteme katılanların sayısına göre, kart hamillerinin statüsüne göre, kullanım sınırlarına göre ve charge
kartlar ve kredili kredi kartları olarak sınıflandırılabilir:33
- Sisteme katılanların sayısına göre kredi kartları; iki taraflı sistem veya üç taraflı sistem olarak ikili bir ayrıma tabi tutulabilir.
Buna göre iki taraflı sistemde, biri mal satan ve aynı zamanda müşterilerine kredili alışveriş yapma imkanını sağlamak
üzere kart veren ticari işletmeler ve diğeri de müşteri olmak üzere iki taraf söz konusudur. Bu tür kartlar işletmeye özgü
kartlardır. Kartlar belirli işletmeler tarafından kendi müşterilerine verilir ve kartların geçerliliği sadece bu işletmelerde satılan
ürünler için geçerlidir. - Üç taraflı sistemde ise iki taraflı sistemden farklı olarak, kartı çıkaran kurum ile mal ve hizmet satan işletmeler
farklılaşmaktadır. Dolayısıyla bu sistemde kartı çıkaran kurum (bankalar veya özel olarak kurulmuş kredi kartı kuruluşları),
üye işyeri ve kredi kartı hamilleri olarak üç ayrı taraf bulunmaktadır. - Kart hamillerinin statüsüne göre ayrım yapıldığı takdirde, kredi kartları; dar anlamda kredi kartları ve geniş anlamda kredi
kartları olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Dar anlamda kredi kartları kendi içinde bireysel kredi kartları ve firma kredi kartları
olarak iki çeşittir. Dar anlamda bireysel kredi kartlarında, kart hamili yaptığı tüm harcamalarından, doğrudan doğruya
sorumlu olan bir gerçek kişidir ve bu uygulamada kredi kartını çıkaran kuruluş nezdinde hesap sahibi ile kart hamili aynı
kişidir. Dar anlamda firma kredi kartlarında ise, sorumluluk firmanın kendisine ait olup, hesap söz konusu firma adına
açılmıştır. Bu noktada kart, firmayı dışarıda temsile yetkili bir gerçek kişinin adına düzenlenmiş olabileceği gibi, hamil
olarak sadece tüzel kişi de gösterilebilir.
Geniş anlamda ise firma kredi kartları; “işletme kartları” ve “kart hamilinin de yapılan harcamadan müteselsil sorumlu
olduğu kartlar” şeklinde sınıflandırılabilir. İşletme kartları özellikleri itibariyle bireysel kartlara benzemektedir. Ancak farklı
olarak, bu kartla yapılan harcamalardan işveren durumundaki firma da müteselsilen ödeme sorumluluğu altında olmaktadır.
Kredi kartını çıkaran kurum nezdinde hesap gerçek kişinin adına açılmış olmakla birlikte, aylık hesap özetleri kart hamilinin
isteğine göre kendisine ya da doğrudan doğruya ilgili firmaya gönderilir. Kart hamilinin de yapılan harcamalardan doğan
borçtan müteselsil sorumlu olduğu firma kredi kartlarında ise, kartı çıkaran kurum, ilgili firmanın ödeme güçlüğü içine
düşmesi ihtimalini de göz önüne alarak ve hiç olmazsa kart hamilinin kartı kişisel harcamalarında kullanmasından doğacak
alacağını tahsil imkanını elde edebilmek için firma ile birlikte gerçek kişi hamilin de müteselsil sorumlu olacağını
öngörmektedir. 34
- Kullanım sınırlarına göre kredi kartları ise; “Domestic Card”lar ve “International Card” lar olarak ikiye ayrılmaktadır.
Domestic kartlar, kullanımına belirli sınırlar içerisinde müsaade edilen kartlardır ve üzerlerinde “valid only in …..” ibaresini
taşımak zorundadır. Örneğin “valid only in Turkey” ibaresi taşıyan kartlar sadece Türkiye’de geçerlidir ve bu kartların
yurtdışında herhangi bir yerde kullanılması söz konusu değildir. International kartlar ise, üzerlerinde sınırlayıcı hiçbir ibare
taşımayan ve kullanımı tüm dünyada, kredi kartı uygulamasına katılan bütün üye işyerlerinde geçerli olan kartlardır.
Kredi kartlarında bir diğer ayrım ise kartların, charge kartlar ve kredili kredi kartları olarak ikili bir ayrıma tabi tutulmasıdır.
Charge kartlar, kart hamillerine borcunun taksitlendirilmesi imkanını tanımayan kredi kartlarıdır. Kredi kartları
uygulamasında bazı bankalar gerek yazılım programlarının yetersizliği, gerekse fazla risk ve takipten kaçınma gibi istekleri
nedeniyle, kart hamillerine belirli bir süre içinde borçlarının tamamını ödeme zorunluluğu getirmekte ve dolayısıyla da
herhangi bir faiz geliri söz konusu olmamaktadır. Kredili kredi kartları ise, kart hamillerine diledikleri takdirde borçlarını
taksitlendirerek ödeme imkanı tanıyan kartlardır. Bu tip kartlarda, borcun tamamının zamanında ödenmesi halinde,
herhangi bir faiz uygulaması söz konusu olmamakta, ancak taksitlendirme seçeneğinin tercih edilmesi halinde banka
politikaları çerçevesinde işlem tarihinden veya ekstre tarihinden başlatılmak üzere faiz tahakkuk ettirilebilmektedir.