Linux Sunucu Yönetimi: Temel İşlemler ve Komutlar

Linux, sunucu ortamlarında yaygın olarak kullanılan bir işletim sistemidir. Linux sunucuları, güvenilirliği, esnekliği ve güçlü komut satırı araçları sayesinde tercih edilir. Bu makalede, Linux sunucu yönetimi için temel işlemler ve komutlar hakkında bilgi verilecektir.

1. Sunucuya Bağlanma:

Linux sunucularına uzaktan erişim sağlamak için birçok yöntem vardır. En yaygın yöntem SSH (Secure Shell) protokolünü kullanmaktır. Bir terminal uygulaması kullanarak sunucuya SSH ile bağlanabilirsiniz. Örneğin:

2. Dosya ve Dizin Yönetimi:

Linux'ta dosya ve dizinleri yönetmek için bir dizi komut vardır. İşte bazı temel komutlar:

• ls: Mevcut dizindeki dosyaları ve dizinleri listeler.
• cd: Dizin değiştirme işlemi yapar.
• mkdir: Yeni bir dizin oluşturur.
• rm: Dosya veya dizinleri siler.
• cp: Dosyaları kopyalar.
• mv: Dosyaları veya dizinleri taşır.

3. Kullanıcı Yönetimi:

Linux sunucularında kullanıcıları yönetmek için adduser, deluser ve passwd gibi komutlar kullanılır. Örneğin:

• adduser yeni_kullanici: Yeni bir kullanıcı oluşturur.
• deluser kullanici_adı: Kullanıcıyı siler.
• passwd kullanici_adı: Kullanıcının şifresini değiştirir.

4. Paket Yönetimi:

Birçok Linux dağıtımı paket yöneticisi aracılığıyla yazılım kurulumunu ve yönetimini sağlar. Örneğin, Ubuntu'da apt, CentOS'ta yum ve Fedora'da dnf kullanılır. Örneğin:

• apt install paket_adi: Paketi kurar.
• apt remove paket_adi: Paketi kaldırır.
• apt update: Paket listesini günceller.
• apt upgrade: Mevcut paketleri günceller.

5. Servis Yönetimi:

Linux sunucularında çalışan hizmetlerin yönetimi için systemctl komutu kullanılır. Örneğin:

• systemctl start servis_adı: Servisi başlatır.
• systemctl stop servis_adı: Servisi durdurur.
• systemctl restart servis_adı: Servisi yeniden başlatır.
• systemctl enable servis_adı: Servisin otomatik olarak başlatılmasını sağlar.
• systemctl disable servis_adı: Servisin otomatik başlatılmasını devre dışı bırakır.

Sonuç:

Linux sunucu yönetimi, temel işlemler ve komutlar sayesinde etkili bir şekilde yapılabilir. Dosya ve dizin yönetimi, kullanıcı yönetimi, paket yönetimi ve servis yönetimi gibi temel konuları anlamak, Linux sunucularının güvenliği, performansı ve sürekliliği açısından kritik öneme sahiptir.