Türkiye’de EFTPOS Sisteminin Gelişimi

İlk EFTPOS sistemi uygulamasının 1987 yılında yapıldığı ülkemizde, özellikle son on yılda kredi kartı kullanımı ve kullanıcı
sayılarının önemli oranlarda artması sonucu, satış noktalarında kurulu bulunan POS terminali sayısı da artmış ve POS terminali
ağı önemli bir genişlik kazanmıştır. 1987 yılında ilk terminallerin kurulmasından ancak on yıl sonra, 1997 yılında 50.000’li
rakamları görebilen bankacılık sektörümüzde bu tarihten sonraki on yıl içinde yaşanan olumlu gelişmeler, POS terminalleri
sayısının da bir milyon rakamının üzerine çıkmasını sağlamıştır. Aşağıda tablo 26’da 1994-2005 yılları arasında çeşitli yıllar
itibariyle ülkemizde POS terminalleri sayısı ve yıllık artış oranları gösterilmiştir.

POS terminalleri gelişiminin ülkemizde, birçok AB üyesi ülkeye göre daha hızlı gerçekleşmiş olduğunu
görülür. Öyle ki 2003 yılı itibariyle; İspanya, Fransa, İtalya ve İngiltere dışında tüm diğer ülkeler, POS terminali sayısı açısından
Türkiye’nin gerisinde kalmıştır. POS terminali sayısı bakımından, 2003 yılında bir milyon sınırını aşan ilk ve tek ülke olan
Fransa’yı, on altı ay sonra, 2004 yılının nisan ayında 1.006.082 adet POS terminaline ulaşan ülkemiz bankacılık sektörü
yakalayarak, bu alanda AB ülkelerinden daha iyi bir performans göstermiştir.
POS terminali ağının sayısal olarak bu kadar geniş olduğu ülkemizde, kalabalık nüfusu göz önüne aldığımız takdir de ise, bu
uygulamada ülkemiz bankacılık sektörünün AB ülkelerine göre hayli geri kalmış olduğunu görürüz. Buna göre 1994 yılında
16.135 adet POS terminaline sahip olan ülkemizde, bir milyon kişi başına düşen POS sayısı sadece 278 adet olarak
gerçekleşmiştir. Ancak yaşanan olumlu gelişmeler sonrası, 1997 yılında bu sayı 933’e, 2000 yılında ise 4.424’e kadar
yükselmiştir. Ancak tüm bu artışa rağmen, bir milyon kişiye düşen POS terminali sayımız AB üyesi on beş ülkenin tümünün
gerisinde kalmıştır. 2005 yılı sonunda ise POS terminali sayımızın 1.140.957 adede ulaşması sonucu , bir milyon kişiye düşen
POS terminali sayısı da 8.214’e yükselmiştir. Bu oran her ne kadar AB ülkeleri verileri göz önüne alındığında düşük kalsa da,
ülkemiz bankacılık sektörünün bu alanda yaşadığı yoğun gelişme ve genişlemenin geçmiş yıllardaki yansımasına ve elde edilen
olumlu neticelere baktığımızda, ülkemizde EFTPOS uygulamasının giderek yaygınlaştığını ve güçlendiğini ifade edebiliriz.
Ülkemizde EFTPOS sisteminin kullanılışını incelediğimizde ise, yine yıllar itibariyle, bu teknoloji aracılığıyla yapılan işlemlerin
istikrarlı bir şekilde arttığını ve bunun neticesinde işlem hacminin de yükseldiğini görürüz.

EFTPOS sistemi kullanılarak, ödeme noktasında yapılan toplam işlem adedi 1999 yılından 2005 yılına kadar ki
altı yıllık süreçte on üç kattan daha fazla artarak önemli bir gelişme göstermiştir. Yıllar itibariyle işlem adetlerini incelediğimizde,
her yıl yaşanan yaklaşık % 50 oranlarındaki artışlar, halkın ödeme noktalarında bu sistemi kullanmaya yönelik tercihinin olumlu
geliştiğini ve uygulamanın ülkemiz bankacılık sektöründeki geleceğinin de parlak olduğunu göstermektedir. Nitekim işlem
tutarlarını incelediğimizde, 2000 ve 2002 yıllarında % 100’leri aşan, diğer yıllarda ise % 100’lere yakın oranlarda artışlar
yaşandığını görürüz ki, bu sonuçlar, EFTPOS teknolojisinin Türkiye’de kabul görmüş ve gelişmeye açık bir uygulama olduğunu
göstermektedir.